Notatki z warsztatów upcyklingowych

Pojęcie recyklingu rozumieją już chyba niemal wszyscy. Ale coraz częściej do naszej świadomości dociera jeszcze inne pojęcie – upcykling – który podobnie jak recykling, jest formą odzysku. To właśnie dzięki upcyklingowi  odpad  zyskuje nową wartość użytkową a przy okazji staje się rękodziełem.

W tym roku, dwukrotnie brałam udział w warsztatach upcyklingowych. Pierwsze warsztaty w marcu, prowadziła krakowska projektantka ubrań w idei mody zrównoważonej zero waste Pat Guzik. Drugie warsztaty w czerwcu, prowadziła Sabine Schmidt z berlińskiego „Moutare Filz und Textilwerkstatt”.

Jak własnoręcznie i w kreatywny sposób dać drugie życie ubraniom?

W marcu, na warsztatach upcyklingowych w Pawilonie Wyspiańskiego w Krakowie, rozmawialiśmy o zrównoważonej modzie, projektowaniu w duchu slow i modzie cyrkularnej. Dzięki Pat Guzik dowiedzieliśmy się na czym polega rekonstrukcja, upcycling i zero waste oraz jak pozytywnie wpłynąć na przemysł modowy i jednocześnie przedłużyć cykl życia swoich ubrań. Podczas warsztatów uczyliśmy się techniki termotransferu oraz podstaw haftu. Dzięki tym umiejętnościom,  samodzielnie i w kreatywny sposób, można tknąć nowe życie w stare ubrania.

Poznaj Fashion Revolution Polska

Fashion Revolution to organizacja założona w Wielkiej Brytanii, działająca na całym świecie. Chcąc upamiętnić ofiary katastrofy, organizacja od 2013 roku aktywnie nakłania przedstawicieli branży odzieżowej do wdrażania coraz bardziej odpowiedzialnych praktyk. Globalny ruch Fashion Revolution zachęca, by w każdą rocznicę katastrofy w Rana Plaza, czyli 24 kwietnia, przyłączyć się do kompanii Fashion Revolution Week i zadać firmom odzieżowym proste pytanie: Who made my clothes?

Zrównoważona moda, inaczej moda ekologiczna

Moda, która aktywnie ogranicza lub eliminuje swój negatywny wpływ na życie ludzi, zwierząt i planety.

Projektowanie i produkowanie w idei mody zrównoważonej dotyczy wielu aspektów w tym również dystrybucji towarów, transportu, ograniczenia zużycia wody, emisji Co2, eliminacji odpadów odzieżowych (zero waste), gospodarka obiegu zamkniętego, recycling, upcykling, rekonstrukcja.

Transparentność produkcji.

Edukowanie klientów/odbiorców jak przedłużyć cykl życia swoich ubrań.

Moda jest drugim sektorem (zaraz po olejowym) najbardziej zanieczyszczające środowisko

Rocznie na świecie kupujemy około 56 ton ubrań.

Co roku w Polsce wyrzucanych jest około 2,5 ton odpadów tekstylnych.

Kupujemy coraz więcej i wyrzucamy coraz więcej.

Dane wskazują, że na poziomie globalnym aż około 87% odpadów tekstylnych zamiast do ponownego użycia trafia na wysypiska odpadów lub do spalarni.

Tymczasem 60% ubrań można ponownie wykorzystać, a około 35% przetworzyć lub przekształcić.

Jak przedłużyć cykl życia ubrań

Pierz leniwie. Wbrew pozorom nie oznacza to, że nie dbasz o swoje rzeczy … wręcz przeciwnie posłużą ci lepiej i dłużej. Prane rzadko, w niskich temperaturach (30 stopni), suszone na wieszaku, a nigdy w suszarce. Samo obniżenie temperatury prania zmniejsza zużycie energii o 40%, a wraz z tym twoje rachunki.

DIY – po rozwinięciu skrótu DIY otrzymujemy hasło Do It Yourself, czyli Zrób To Sam (amatorsko, niekomercyjnie, bez angażowania w tym celu profesjonalnych wykonawców).

Visible mending – niekonwencjonalne techniki naprawiania. Zacznij od nauki metod ręcznego cerowania, w tym boro (japońskiej techniki cerowania), haftu i łatania. Dowiedz się, jak naprawiać sweter z dzianiny i parę skarpetek. I przedłuż lub wzbogać życie swoich ubrań i akcesoriów (kosmetyczki, torebki z materiału, rękawiczki itp.).

Haft ręczny lub maszynowy to lekarstwo na nerwy 😊 Jeśli chcesz poczuć spokój i wyciszyć myśli, a przy okazji nauczyć się czegoś nowego, zajrzyj na BlogaMery TU

Termotransfer (inaczej termonadruk) jest jednym z najpopularniejszych rodzajów znakowania produktów tekstylnych, w którym wykorzystuje się wysoką temperaturę oraz docisk. Metoda polega na wgrzewaniu w tkaninę przygotowanego wcześniej wzoru za pomocą prasy termotransferowej.

Naprasowanka pozwala nadać nowe życie ubraniom noszącym lekkie ślady użytkowania oraz tym, których wygląd chcemy odmienić. To też dobry pomysł na prezent, szczególnie jeśli będzie on udokumentowaniem ważnego dla bliskiej osoby wspomnienia lub momentu życia.

Ubrania do oddania i pomoc ubogim

Odpowiedzialna moda to świadome kupowanie, odpowiednia pielęgnacja ubrań i odpowiedzialne pozbywanie niepotrzebnych rzeczy. Czystą i w dobrym stanie odzież można oddać osobom potrzebującym. Gdzie oddać ubrania, których już nie nosisz? Strony różnych organizacji można poszukać w Internecie. Przekazywanie ubrań jest ekologicznym rozwiązaniem, które prowadzi do redukcji śladu węglowego.

Oddawanie ubrań i dodatków potrzebującym to tylko jeden ze sposobów pomocy. Ze względu na trudne warunki finansowe i bytowe wiele osób nie może sobie pozwolić na kupno artykułów elektronicznych czy z kategorii małe AGD, artykułów dla dzieci czy książek.

Otwarte klatki oraz sklepy wolne od futer i skór

Ty też możesz wspierać organizację OtwarteKlatkipl Zostań wolontariuszem lub przekaż 1% swojego podatku.

Czerwcowe warsztaty upcyklingowe z Sabine Schmidt w Goethe-Instytut w Krakowie

Do produkcji jednego T-Shirtu potrzeba 2700 litrów wody, taka ilość pitnej wody wystarcza jednej osobie na dwa i pół roku! Produkcja odzieży i obuwia jest źródłem 10% ogółu emisji gazów cieplarnianych na świecie, co stanowi więcej niż emisje pochodzące z przelotów międzynarodowych i żeglugi morskiej łącznie. To tylko dwa przykłady z wielu podanych w raporcie Parlamentu Europejskiego o wpływie produkcji tekstyliów i odpadów tekstylnych na środowisko.

Ilość ubrań kupowanych w UE na osobę, wzrosła w ciągu zaledwie kilku dekad aż o 40 %. Mniej niż połowa używanej odzieży jest zbierana w celu ponownego użycia lub recyklingu. Reszta idzie na wysypiska śmieci.

Obecnie coraz więcej środowisk apeluje o odpowiedzialną modę, gospodarkę cyrkularną i świadome decyzje konsumenckie, a wielu z nas często pewnie zastanawia się, co zrobić ze znoszonymi ubraniami. Sabine Schmidt podpowiedziała słuchaczom warsztatów, jak kreatywnie zagospodarować zniszczone podkoszulki i jeansy oraz co można wyczarować ze starej dętki rowerowej.

Instrukcja wykonania bransoletki ze starej dętki rowerowej według projektu Sabine Schmitd

Tania odzież niskiej jakości – tzw. „szybka moda” – nieustannie dostarcza ubrania w nowym stylu po bardzo niskich cenach. Aby przeciwdziałać jej wpływowi na środowisko, UE chce zmniejszyć ilość odpadów tekstylnych, wydłużyć cykl życia tekstyliów i zwiększyć recykling. Jest to część planu osiągnięcia gospodarki o obiegu zamkniętym do 2050 roku.

Recykling jest ważną częścią gospodarki o obiegu zamkniętym

Gospodarka o obiegu zamkniętym – co to jest?

Gospodarka o obiegu zamkniętym to model produkcji i konsumpcji, który polega na dzieleniu się, pożyczaniu, ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów. W praktyce oznacza to ograniczenie odpadów do minimum. Kiedy cykl życia produktu dobiega końca, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce, dzięki recyklingowi. Można je z powodzeniem wykorzystać ponownie, tworząc w ten sposób dodatkową wartość.

Takie podejście kontrastuje z tradycyjnym, liniowym modelem ekonomicznym, który opiera się na schemacie „weź – wyprodukuj – użyj – wyrzuć”. Model linearny opiera się na dużych ilościach tanich i łatwo dostępnych materiałów i energii. Elementem tego modelu jest także tzw. „planowana zużywalność”, czyli projektowanie produktów w taki sposób, żeby po określonym czasie przestały działać. Parlament Europejski wezwał do wprowadzenia środków, które zapewnią, że na rynek będą trafiać produkty wysokiej jakości i trwałe.