Podróże

Budapeszt (Budapest) – stolica i największe miasto Węgier, malowniczo położone na obu brzegach Dunaju, powstał w latach 1872 – 1873 z połączenia Bydy i Óbudy oraz Pesztu. W 1950 roku przyłączono do niego jeszcze 23 okoliczne miejscowości, dzięki czemu znacznie zwiększyła się jego powierzchnia i liczba ludności. Budapeszt to jedna z najważniejszych metropolii Europy Środkowej, wielki ośrodek kulturalny (liczne muzea, galerie sztuki, teatry, opera, biblioteka narodowa) i nauki (Akademia Nauk, Uniwersytet im. Loránda Eötvösa, Uniwersytet Techniczno-Ekonomiczny, Akademia Sztuk Pięknych i wiele innych uczelni i instytutów badawczych). Jest też ważnym centrum turystycznym i uzdrowiskowym (kompleksy balneologiczne).

Budapeszt najlepiej zwiedzać pieszo. Można wtedy z bliska zobaczyć piękno zabytkowych budowli oraz podziwiać ich otocznie. Prawobrzeżna część miasta (Peszt) jest płaska, lewobrzeżna (Buda) górzysta. Z Budy, rozpościera się wspaniały widok na Peszt, w tym Parlament.

Będąc w Bupeszcie koniecznie trzeba przejechać się jedną z najstarszych w Europie linią metra, która w 2002 roku, wraz z aleją Andrássy, pod którą przebiega, oraz Placem Bohaterów znalazła się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Buda – prawobrzeżna (zachodnia) część Budapesztu stanowi około 1/3 terytorium miasta. Wypełniona klimatycznymi uliczkami i zabytkami w różnych stylach architektonicznych, co roku przyciąga turystów z całego świata. Na jej terenie znajdują się między innymi: Wzgórze Zamkowe z Zamkiem Królewskim, Wzgórze Gellerta z Cytadelą, Kościół świętego Macieja, Baszta Rybacka, wieża średniowiecznego kościoła św. Marii Magdaleny…

Wzgórze Gellerta (235 m n.p.m.), to drugie (po Wzgórzu Zamkowym) najpopularniejsze budzińskie wzniesienie. Jego nazwa upamiętnia biskupa Gellerta, który według legendy zginął męczeńską śmiercią w tej okolicy. Wzgórze, to świetny punkt widokowy, z którego można podziwiać leniwie płynący Dunaj, wspaniałe widoki na Parlament, Bazylikę świętego Stefana oraz mosty łączące Budę i Peszt (zdjęcie pierwsze). Na Górze Gellerta znajduje się Cytadela, Pomnik Wolności (symbol niepodległych Węgier) oraz jedno ⁢z najstarszych uzdrowisk w Europie. Porośnięta lasem góra stanowi również rezerwat przyrody odznaczający się specyficznym mikroklimatem.

Most Łańcuchowy (Most Széchenyiego) – jest symbolem, który przyczynił się do powstania Budapesztu, bowiem stanowił pierwsze stałe połączenie leżących po przeciwnych stronach Dunaju – Budy, Óbudy i Pesztu. Był jednocześnie pierwszym mostem kamiennym na odcinku Dunaju w granicach ówczesnych Węgier. Most Łańcuchowy zbudowano w latach 1839–1849 według projektu angielskiego inżyniera Williama Tierneya Clarka.

Zamek Królewski – rozległa budowla leżąca na Wzgórzu Zamkowym, wraz z otaczającymi go zabudowaniami tworzy Dzielnicę Zamkową, stanowiącą Stare Miasto. Zamek wielokrotnie niszczony, odbudowywany i przebudowywany często zmieniał przeznaczenie. Urzędowali i mieszkali w nim królowie, ale był też arsenałem i magazynem prochu, mieścił się w nim uniwersytet oraz centrum kultury, w którym spotykali się przedstawiciele wyższych sfer.

Zamek Królewski, pocztówka z lat 30. XX wieku i zdjęcie współczesne

Po zakończeniu II wojny światowej, rozpoczęto odbudowę zamku. Niestety, zrobiono to w sposób nieudolny, umyślnie zniszczono wiele zabytkowych dekoracji. Po upadku komunizmu przystąpiono do kolejnej odbudowy, której celem jest odtworzenie przedwojennego wyglądu zamku. Wzgórze Zamkowe to również system podziemnych korytarzy i komnat (Labirynt Budziński).

Zamek Królewski wraz ze Wzgórzem Zamkowym został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie mieści się w nim Węgierska Galeria Narodowa, Muzeum Historii Budapesztu oraz Narodowa Biblioteka Széchényiego.

Fragment Dzielnicy Zamkowej

Od 2003 roku, w Dzielnicy Zamkowej, w Pałacu Sándora znajduje się siedziba prezydenta Węgier. Codzienna ceremonia zmiany warty przed pałacem cieszy się dużą popularnością i przyciąga tłumy turystów.

Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, nazywany kościołem św. Macieja (Mátyás templom, określenie pochodzi od króla Macieja Korwina) oraz Budzińską Świątynią Koronacyjną (Budavári Koronázó Főtemplom) i jest jednym z najważniejszych kościołów węgierskich. Historia kościoła sięga połowy XIII wieku. Początkowo, jako kościół parafialny, służył niemieckim mieszczanom. W późniejszych latach jego znaczenie bardzo wzrosło i stał się miejscem ważnych uroczystości, między innymi odbyła się tu koronacja króla Karola Roberta i ślub króla Macieja Korwina z księżniczką neapolitańską Beatrycze. Ostatnia koronacja królewska na Węgrzech odbyła się w grudniu 1916 roku. Pozostały po niej fotele, na których zasiadała królewska para.

Wnętrze kościoła ozdabiają XIX-wieczne freski autorstwa artystów węgierskich, znajduje się tu grobowiec króla Béli III, przeniesiony z Székesfehérvára a w Oratorium Królewskim można podziwiać szaty i ozdoby liturgiczne.

Mimo burzliwej historii i ogromnych zniszczeń (okupacja turecka, pożar od uderzenia pioruna, okupacja niemiecka i zniszczenia spowodowane przez przez Armię Czerwoną), w świątyni zachowało się kilka elementów pierwotniej budowli gotyckiej: główny portal z 1370 r., oratorium w południowej kaplicy oraz wieża południowa. Jednak widoczny obecnie kościół pochodzi prawie w całości z okresu nowożytnego. Jest rekonstrukcją, która powstała w XIX wieku.

1. Na Placu św. Trójcy, stoi konny posąg przedstawiający pierwszego króla Węgier, św. Stefana (lata panowania 997 – 1038, kanonizacja w 1083 r.). W tle jedna z wież Baszty Rybackiej 2. Kościół św. Macieja

Baszta Rybacka (Halászbástya) leży na Wzgórzu Zamkowym w sąsiedztwie Kościoła św. Macieja. Wybudowano ją na przełomie XIX i XX wieku na fundamentach starych murów fortyfikacyjnych, z okazji 1000-lecia państwa węgierskiego. Ta neoromańska budowla posiada siedem kamiennych wież, które symbolizują siedmiu węgierskich wodzów, legendarnych założycieli państwa. Główna fasada Baszty Rybackiej ma około 140 metry długości i biegnie równolegle do Dunaju. Nazwa Bastionu pochodzi od gildii rybaków, którzy byli odpowiedzialni za obronę tego odcinka murów miejskich w średniowieczu.

Widok na Wieże Baszty Rybackiej i konny posąg św. Stefana

Z górnego tarasu Baszty Rybackiej rozciągają się piękne widoki na Dunaj i lewobrzeżną część miasta (Peszt). W najwyższej części Baszty znajduje się restauracja.

Kościół Marii Magdaleny ufundowany został przez węgierskich mieszczan w połowie XIII wieku. Do czasów współczesnych zachowała się gotycka wieża, która przetrwała okupację turecką, II wojnę światową i powojenne prace rozbiórkowe. Kształt średniowiecznej budowli przedstawiają umiejscowione w pobliżu mury fundamentowe, oraz odtworzone pojedyncze okno we wschodniej części prezbiterium.

Budavári sikló – zabytkowa kolej linowo-terenowa wybudowana w 1870 roku. Jest najstarszą działającą koleją tego typu na świecie. Powstała w celu przewożenia pasażerów z okolic Mostu Łańcuchowego na Wzgórze Zamkowe. Dolna stacja kolejki mieści się w pobliżu Mostu Łańcuchowego, a górna na Wzgórzu Zamkowym. Cała trasa ma 95 metrów długości. Kolej wpisana jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Peszt – lewobrzeżna (wschodnia) część Budapesztu, stanowi około 2/3 terytorium węgierskiej stolicy. Nie ma tu wzniesień i żadnych pagórków. W tej części miasta znajduje się między innymi siedziba węgierskiego parlamentu, Bazylika św. Stefana. Aleja Andrássyego (Andrássy út) – najbardziej reprezentacyjna ulica miasta, Plac Bohaterów z Pomnikiem Tysiąclecia (który ma swoją wierną kopię w Chinach), Park Miejski (Városliget), Zamek Vajdahunyad i Termy Széchenyiego, najpopularniejszą w Budapeszcie ulicę Váci (Váci Utca) i plac Vörösmarty (Vörösmarty tér) – na którym znajduje się, początkowa stacja zabytkowej żółtej linii metra.

Peszt stanowi centrum handlowe i kulturowe Budapesztu. Jest bardziej uporządkowany, bardziej rozrywkowy, może nawet ciekawszy. Przy Alei Andrássyego mieści się wiele eleganckich butików, znanych restauracji, instytucji kulturalnych, miedzy innymi Węgierska Opera Państwowa, muzeum Dom Terroru (Terror Háza), placówek dyplomatycznych. Aleja Andrássyego wraz z Placem Bohaterów, Parkiem Miejskim i biegnącą pod nią żółtą linią metra została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Parlament Węgierski (Országház) – najbardziej rozpoznawalny obiekt węgierskiej stolicy wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku, w stylu neogotyckim. Jego budowa związana była z powstaniem Budapesztu. Obiekt posiada bogato zdobione elewacje i swym wyglądem przypomina Pałac Westminster (siedziba parlamentu Wielkiej Brytanii), którym się inspirowano. Monumentalna budowla posiada prawie 700 pomieszczeń i jest trzecim największym parlamentem na świecie.

Gmach budynku stanowi przede wszystkim siedzibę władz węgierskich. Pełni również funkcje muzealne. Najcenniejszymi eksponatami są węgierskie insygnia koronacyjne, w tym Korona Świętego Stefana z 997 roku.

Przed budynkiem Parlamentu, na Placu Kossutha znajduje się pomnik konny hrabiego Gyula Andrássy, węgierskiego męża stanu – dzieło znanego węgierskiego rzeźbiarza György Zala.

Bazylika św. Stefana usytuowana na placu tego samego imienia, jest największym i najważniejszym kościołem w Budapeszcie. Patronem świątyni jest pierwszy król Węgier Stefan I. Bazylika, podobnie jak Parlament, ma 96 metrów wysokości. Identyczna wysokość obu budynków nie jest przypadkowa, tylko jest symbolem równości władzy duchowej i świeckiej.

Charakterystycznym elementem bazyliki jest kopuła z tarasem widokowym. Dwie wieże bazyliki są dzwonnicami. W wieży południowej zamontowano największy na Węgrzech – ponad 9-tonowy Dzwon św. Stefana…

Historia uzdrowiska Nałęczów rozpoczęła się w XIX wieku. Podczas poszukiwań na tych terenach rud żelaza, Antoni hr. Małachowski odkrył, że wiele źródeł w jego posiadłości posiada walory lecznicze. Po przeprowadzeniu serii badań, urządził tu uzdrowisko z łazienkami, opiekę lekarską i aptekę …

Park Zdrojowy, położony w centrum miasta, jest oazą ciszy i spokoju. To miejsce spotkań i spacerów. Tutaj najwyraźniej odczuwa się leczniczy wpływ mikroklimatu, dzięki któremu samoczynnie obniża się ciśnienie krwi oraz zmniejszają się dolegliwości chorób serca. Na terenie parku znajduje się Pałac Małachowskich, najstarsze zabytkowe sanatorium, łazienki, domki: angielski, grecki i biskupi, Palmiarnia z wodami mineralnymi oraz rzeźby i pomniki między innymi Stefana Żeromskiego i Bolesława Prusa – dawnych wielbicieli Nałęczowa.

W Uzdrowisku Nałęczów funkcjonuje Zakład Leczniczy Nałęczów S.A., do którego należy 10 różnych obiektów uzdrowiskowych, w tym między innymi takie znane ośrodki jak: Sanatorium Książę Józef, Sanatorium Fortunat, czy Jesienna Rezydencja. Choć w Uzdrowisku Nałęczów leczy się głównie choroby układu krążenia, to pomoc medyczną mogą tu znaleźć również osoby z dysfunkcjami narządu ruchu czy cukrzycą.

Uzdrowisko Nałęczów słynie z krystalicznych wód leczniczych z wapienno – żelaznych źródeł. Wody te są wykorzystywane między innymi w kuracji pitnej. Warto wiedzieć, że to właśnie stąd czerpie się popularne wody mineralne, znane jako „Nałęczowianka” i „Cisowianka”.

Leczniczą działalność Uzdrowiska uzupełnia działalność SPA Nałęczów z zakresu odnowy biologicznej, połączona z masażami oraz zabiegami kosmetycznymi na twarz i ciało … Będąc w Nałęczowie warto odwiedzić znajdujący się w samym sercu Parku Zdrojowego, kompleks wodny Atrium.

Wodny kompleks z basenem Aquatonic o powierzchni 300 m2 oferuje łóżka bąbelkowe, ławeczki perełkowe i jacuzzi. Masaż cząsteczkami powietrza dotlenia ciało, poprawia ukrwienie i rozluźnia mięśnie. Gejzery, dysze masujące i łabędzia szyja zapewniają głęboki masaż ciała, rozluźniają i wzmacniają mięśnie. Do dyspozycji gości są również tory do pływania, sztuczna rzeka oraz sucha i mokra sauna.

W Atrium można skorzystać z kąpieli w basenie białej glinki. To luksusowa i unikalna kąpiel, która zapewnia jedwabistą gładkość skóry i wyjątkowe odczucia. Biała glinka, sprowadzana specjalnie z Grecji, bogata w liczne mikroelementy i sole mineralne, została dodatkowo wzbogacona o cenne składniki źródlanej wody. W czasie kąpieli dochodzi do wymiany jonów między glinką a skórą: wapń i magnez wymieniają się z sodem i jonami amonowymi wytwarzanymi przez skórę zapewniając jej głębokie oczyszczanie i uzupełnianie niedoborów. Temperatura białej glinki (37 – 40 stopni) intensyfikuje działanie detoksykujące, ujędrniające i uelastyczniające skórę oraz stymuluje odnowę komórkową. Przemieszczająca się glinka delikatnie masuje ciało a kojący zapach olejków aromatycznych unoszących się w powietrzu odpręża umysł. Kaolin łagodnie oczyszcza i odżywia skórę, a jednocześnie działa odświeżająco. Likwiduje martwe komórki i stymuluje regenerację tkanek. Dla uzyskania optymalnych rezultatów kąpieli wskazane jest przebywanie w basenie do 20 minut. Biała glinka swoje cudowne właściwości zawdzięcza dużej zawartości krzemianu glinu (ściąga, zabliźnia) oraz mikroelementów: krzem, wapń, magnez, żelazo, potas, sód i soli mineralnych (odżywia, regeneruje). Jest wykorzystywana do pielęgnacji skóry suchej i delikatnej.

W zimie, Nałęczów i okolica nie tracą nic ze swego uroku. Gdy z drzew opadną ostanie liście tępo życia powoli zwalnia, ale cała baza turystyczna (hotele, pensjonaty, agroturystyka, restauracje, galerie, muzea, SPA, baseny z saunami) funkcjonuje tak samo prężnie jak w pełni sezonu.

Od dawna zbocza lessowych wąwozów i same wąwozy zachęcały do wytyczania tras narciarskich. W okolicy zwanej Krainą Lessowych Wąwozów funkcjonują cztery ośrodki narciarskie (Rąblów, Kazimierz Dolny, Parchatka, Celejów). To idealne miejsce na weekendowy relaks oraz na trening i rozgrzewkę przed wyjazdem w góry. Najstarszym i największym ośrodkiem w okolicy jest stok narciarski w Rąblowie (z kilkoma trasami zjazdowymi). Zajmuje rozległy teren na jednym ze wzniesień Płaskowyżu Nałęczowskiego. Przy każdej trasie znajduje się wyciąg talerzykowy. Trasy są stale ratrakowane i w razie potrzeby naśnieżane sztucznym śniegiem. Wieczorem, wszystkie trasy są oświetlone. Przy stoku funkcjonuje wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, pokoje gościnne i restauracja. Ukształtowanie terenu, śnieżne zimy i piękne krajobrazy są również idealnym miejscem do uprawiania narciarstwa biegowego. Jeśli warunki pozwalają – ślady do nart biegowych są wytyczne między innymi w okolicach stoków narciarskich.

Chorwacja, niewielkie państwo, należące kiedyś do byłej Jugosławii jest niezwykle popularnym celem nie tylko wakacyjnych podróży. Dubrownik, Zadar, Rijeka, Pula, Lošinj, Split, Brač – pełne zabytków i atrakcji turystycznych, co roku przyciągają tłumy turystów. Miasta położone w głębi lądu, mimo, że też ciekawe, cieszą się mniejszą popularnością. Głównym celem przyjazdu turystów są nadmorskie kurorty położone na wybrzeżu Adriatyku.

Morze Adriatyckie oddziela Półwysep Apeniński od Bałkańskiego. Nazwa morza pochodzi od nazwy starożytnego portu morskiego Hadria założonego przez Etrusków na północnym wybrzeżu dzisiejszych Włoch. Nad brzegami Adriatyku położone są miasta, które prawie od początku cywilizacji śródziemnomorskiej były ważnymi portami oraz ośrodkami miejskimi: Wenecja, Triest, Bari, Rawenna, Ankona, Dubrownik, Split … a w dzisiejszych czasach chętnie są odwiedzane przez turystów. Państwa położone nad Morzem Adriatyckim to: Włochy, Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra i Albania.

Na Adriatyku jest ponad 1200 wysp, z czego 69 jest zamieszkałych. Najwięcej wysp znajduje się wzdłuż wybrzeża chorwackiego zwanym z tego powodu wybrzeżem dalmatyńskim. Chorwackie wybrzeże Morza Adriatyckiego jest najczystszym morzem w Europie. Jego średnia temperatura w miesiącach letnich wynosi 24 – 26 stopni. Woda w morzu i w urokliwych zatoczkach w większości otoczonych kamiennymi plażami, jest przejrzysta i w turkusowym kolorze. Fakt ten sprawia, że Chorwacja jest bardzo chętnie odwiedzanym krajem przez turystów z całego świata.

Dubrownik położony jest w południowej Dalmacji nad Morzem Adriatyckim. Jest tam niewiele plaż, przeważnie są małe i kamieniste, jednak Dubrownik jest najchętniej odwiedzanym przez turystów miastem w Chorwacji. Miasto słynie z z zabytków a jego największą atrakcją jest Stare Miasto, które jako zespół miejski – w całości zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Najlepszym miejscem widokowym w Dubrowniku jest położone 412 metrów nad poziomem morza Wzgórze Srđ z białym krzyżem górującym nad miastem. Z jego szczytu można podziwiać całą panoramę starego i nowego miasta, Adriatyk, Wyspę Miłości, granicę z Bośnią i Hercegowiną pasma górskie Albanii a przy dobrej pogodzie dostrzec można nawet zarys wybrzeża Włoch.

Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć od Miejskich Murów Obronnych. Otaczają one całą starówkę i zaliczane są do najsolidniejszych fortyfikacji w Europie. Mają prawie 2 km długości, w niektórych miejscach 25 m wysokości, a ich grubość od strony lądu wynosi nawet 6 m. Wzdłuż murów znajduje się cała masa innych budowli, stanowiących cały system obrony (baszty, wieże, bastiony). Dodatkowo miasto chroniły jeszcze dwie potężne twierdze zewnętrzne: Revelin od wschodu i Lovrijenac od południowego – zachodu. Dubrownik nazywany jest niezdobytym miastem. Jego masywne mury otaczające starówkę pozostały niezdobyte aż do nadejścia wojsk Napoleona w 1806 roku.

Z murów rozciąga się wspaniały widok na starówkę, port i zacumowane tam łodzie, wzgórze Srđ, wybrzeże i turkusowe morze, dachy domów i prywatne ogrody. Na terenie murów powstawały sceny do serialu „Gra o Tron”. Miasto na tym skorzystało bowiem coraz więcej turystów i miłośników serialu zaczęło odwiedzać Dubrownik. W końcu zaistniała potrzeba limitowania wejść w obręb starówki podczas sezonu letniego. Oprócz Dubrownika, sceny do serialu „Gra o tron” kręcono również w Splicie, Szybeniku i na wyspie Lokrum. Fosa okalająca mury miejskie została częściowo zasypana, urządzono w niej ulicę, parkingi i skwery.

Wewnątrz murów rozciąga się średniowieczny zespół miejski, stanowiący zabytek jako całość. Na Starym Mieście znajdują się niemal wszystkie zabytki miasta. Na teren Starego Miasta można się dostać przez kilka bram na przykład najsłynniejszą Bramą Pile lub Bramą św. Wawrzyńca (patrona miasta). Przy Bramie Pile znajduje się legendarna Wielka Studnia Onofria z rzeźbami 16 zamaskowanych figur, z których tryska woda pitna. Podobno napicie się z niej wody przynosi szczęśliwe życie i zdrowie. Po drugiej stronie Starego Miasta w pobliżu kościoła św. Błażeja znajduje się Mała Studnia Onofria.

Największym wydarzeniem kulturalnym w Dubrowniku, jak również w całej Chorwacji jest Letni Festiwal, organizowany na starówce już prawie 70 lat. Otwarcie rozpoczyna zawsze pokaz sztucznych ogni. Występy teatralne, operowe, muzyczne, taneczne, folklorystyczne trwają od 10 lipca do 25 sierpnia (45 dni).

Dubrownik jest piękny. Niestety, traci w konfrontacji z wysokim sezonem. Upał, tłumy, wysokie ceny … Dlatego warto odwiedzać „Perłę Adriatyku” tylko poza sezonem. W wakacje lepiej omijać ją szerokim łukiem.

Zadar – piąte co do wielkości miasto w Chorwacji malowniczo usytuowane w Dalmacji, nad Morzem Adriatyckim. Powstało w czasach iliryjskich, rozbudowane przez Rzymian, w latach 1409 – 1797 pod panowaniem weneckim, w 1806 roku zawitał tu na krótko Napoleon, a po nim, już na dłużej Habsburgowie. W latach 1920 – 1941 stał się niewielką enklawą należąca do Włoch, a następnie jak cała Chorwacja stał się częścią Jugosławii. W 1899 roku powstało tu pierwsze (istniejące do dziś) biuro podróży Liburnija. Od tego czasu Zadar przyciąga ogromne rzesze turystów.

Najbardziej ciekawą częścią Zadaru jest Stare Miasto, ulokowane na małym półwyspie. Jego struktura zabudowy pochodzi z czasów rzymskich. W centrum znajduje się plac, dawne rzymskie forum. Przy placu zbudowano obiekty sakralne, które do dzisiaj są najważniejszymi zabytkami miasta. Jednym z nich jest symbol tego miasta – kościół w kształcie rotundry, wzniesiony IX wieku w stylu wczesnoromańskim (w niektórych źródłach przedromańskim albo bizantyńskim) z inicjatywy biskupa Zadaru, Donata (Donatusa), ogłoszonego później świętym. Kościół (obecnie sala koncertowa) usytuowany jest w północno-wschodniej części dawnego rzymskiego forum.

Romańska katedra św. Anastazji z XII – XIII wieku, jest największą katedrą w Dalmacji i główną świątynią rzymskokatolickiej archidiecezji zadarskiej. Na uwagę zasługuje zachowana część katedry z IX – XI wieku, dobudowana nawa, której romańska fasada uważana jest za najpiękniejszą w Dalmacji oraz weneckie stalle z XV wieku. W katedrze przechowywane są w marmurowym sarkofagu relikwie św. Anastazji.

Późnoromański fronton Katedry św. Anastazji i Kościół NMP

Przy forum, naprzeciwko kościoła św. Donata znajduje się kościół NMP wraz z romańską kampanilą. Kościół i wieża powstały na przełomie XI-XII wieku. Kościół obecny kształt zawdzięcza przebudowie w XVI wieku. Oba obiekty należą do ufundowanego w 1066 roku zakonu Benedyktynek. W części pomieszczeń klasztoru urządzono stałe Muzeum Sztuki Sakralnej.

Kolejnym ciekawy punktem wycieczki po mieście jest Kapetanowa Kula (Kapitańska Wieża) – pięciokątna baszta z XIII wieku. Obok baszty znajduje się pięć studni z XV wieku. Przy Placu Pięciu Studni znajduje się dawna główna brama miejska z 1543 roku. Jej architektura przypomina łuk triumfalny. W północnej części miasta zachowała się Brama Portowa – główne wejście do miasta od strony portu. Poza murami, niedaleko przystani promowej, w północno – zachodniej części promenady, zbudowano morskie organy, na których grają fale. Najlepiej trafić tu w czasie wietrznej pogody. Wtedy dźwięki są najpiękniejsze.

Godnym uwagi jest również romański kościół św. Chryzogona z 1175 roku, wybudowany na fundamentach pierwszej świątyni chrześcijańskiej z VI wieku. Frontowa i boczne ściany kościoła są ozdobione ślepymi arkadami. W czasach rzymskich znajdowało się w tym miejscu miejskie targowiska (emporium). Od XII wieku kościół należał do klasztoru Benedyktynów. Obecnie mieści się w nim Muzeum Narodowe.

Dwustu hektarowy Park Narodowy Jezior Plitwickich położony jest w środkowej części Chorwacji. Założono go w 1949 roku. Trzydzieści lat później został wpisany przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego. Park narodowy wokół Jezior Plitwickich zachwyca widokami. Mnóstwo zieleni, szesnaście jezior i dziewięćdziesiąt wodospadów co roku przyciąga wielbicieli przyrody. W miesiącach letnich przyjeżdża tu kilka tysięcy osób dziennie. Park można zwiedzać pieszo, niewielkimi statkami i pociągami drogowymi. Kilkanaście różnych tras przygotowano tak, aby dostosować ich stopień trudności do indywidualnych możliwości turystów. Najkrótsze zajmują do dwóch godzin, najdłuższe nawet do ośmiu godzin.

Jeziora Plitwickie dzielą się na dwa zespoły połączonych kaskadowo zbiorników wypełnionych wodą w turkusowych odcieniach. Różnica wysokości między najwyżej i najniżej położonymi zbiornikami wynosi 135 metrów. Jeziora Dolne położone są w głębokiej dolinie. Na terenie parku znajdują się również jaskinie. Największa z nich ma 160 metrów. Wspaniałe widoki przyciągają turystów. Dobrze oznakowane ścieżki i kładki ułatwiają zwiedzanie parku.

Na terenie parku znajduje się około 1100 gatunków roślin, około 140 gatunków ptaków. Poza tym spora grupa ssaków, płazów, gadów i ryb. Jeziora oddzielone są od siebie trawertynowymi groblami, na których tworzą się przepiękne wodospady.

Gourock – dawny nadmorski kurort nad zatoką Firth of Clyde, obecnie popularna dzielnica mieszkaniowa oraz miejsce wielu scen serialu Waterloo Road.

Greenock – miasto portowe w zachodniej Szkocji, położne nad rzeką Clyde, u jej ujścia do zatoki Firth of Clyde. W Greenock urodził się legendarny Kapitan Kidd (1645), bohater mrocznych opowieści o piratach.

Newark Castle w Port Glasgow – renesansowy zamek o bogatej historii, pięknie położony u ujścia rzeki Clyde do zatoki Firth of Clyde. Wczesny zamek zbudowano w 1478 roku dla George’a Maxwell’a barona Finlanstone (Finlaystone). Od tego czasu do roku 1694 zamek był w posiadaniu potężnej i bardzo wpływowej rodziny Maxwell, a to co dzisiaj widzimy jest ich dziełem. Pod koniec XVI wieku zamek przeszedł w ręce Sir Patrick’a Maxwell’a – przyjaciela króla szkockiego Jakuba VI. Sir Patrick był człowiekiem bogatym, wykształconym, miał świetne koneksje i wstrętny charakter. Najbardziej znany jest z tego, że w ciągu jednego dnia zamordował kilku sąsiadów i przez 44 lata znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną Lady Margaret Crawford, matką ich 16 dzieci. Ostatni Maxwell zmarł w 1694 roku. Od tego czasu zamek przechodził w ręce kolejnych mniej zamożnych i nie związanych z rodem właścicieli. W 1909 roku przeszedł pod opiekę państwa i jest obecnie własnością  Historic Scotland. W zamku zachowały się częściowo dekoracje i meble z XVI wieku. Uzupełnieniem wystroju są przedmioty skompletowane przez Historic Scotland. Dodatkową atrakcją jest rozchodząca się po korytarzach muzyka instrumentalna z ubiegłych wieków.

Twierdza Dumbarton. Widok z autostrady.

Dumbarton Castle – dawna warownia mieszcząca się na powulkanicznym wzniesieniu formującym się z dwóch pagórków, w miejscu gdzie rzeka Leven łączy się z ujściem rzeki Clyde. Od roku 450 aż do czasów II wojny światowej pełniła funkcje obronno – mieszkalne. Jednak niektórzy historycy sugerują, że skała Dumbarton była wykorzystywana nawet przez Rzymian, podczas ich pobytu w Szkocji w latach 71 – 213.

Bateria króla Jerzego i Dom Gubernatora (pocztówka)

Historia Twierdzy Dumbarton jest bardzo odległa, jednak widoczne obecnie murowane fortyfikacje i zabudowania pochodzą prawie w całości z okresu nowożytnego. Zachował się tylko fragment XIV-wiecznego muru z portalem zamykanym niegdyś broną.

1. Ostrołukowa brama – jedyna oryginalna pozostałość po średniowiecznym zamku 2. Stróżówka 3. Mury obronne

Helensburgh leży na północnym brzegu zatoki Firth of Clyde. Założony w 1776 roku jako uzdrowisko, stał się ulubionym miejscem bogatych kupców i przedsiębiorców. Dziś nadal jest popularnym miejscem dla turystów lubiących sporty wodne i aktywny wypoczynek.

Na zachodnim brzegu Firth of Clyde rozciągają się piękne widoki na szczyty Munros

Loch Lomond – rozległy zbiornik słodkowodny o długości 39 kilometrów i szerokości od 1,21 do 8 kilometrów. Średnia głębokość zbiornika wynosi 37 metrów, maksymalna 190 i zajmuje drugie miejsce (po Loch Ness) pod względem objętości wody. Na powierzchni jeziora znajduje się około 60 wysp. Loch Lomond należy do parku narodowego Loch Lomond and the Trossachs National Park. Obszar parku chroniony jest ze względu na występowanie siedlisk rzadkich gatunków zwierząt i różnorodność krajobrazu

Nad wschodnim brzegiem jeziora wznosi się Ben Lomond (974 m n.p.m.), najbardziej wysunięty na południe szczyt Munros.

Zamek Balloch położony jest w malowniczym parku krajobrazowym  (Balloch Castle Country Park), na południowym brzegu Loch Lomond, nad rzeką Leven. Obiekt wzniesiono w pierwszej połowie XIX wieku, na fundamentach poprzedniego, XIII-wiecznego zamku, dla bogatego kupca Johna Buchanana z Ardoch. Swój gotycki wygląd zawdzięcza projektantowi Robertowi Lugarowi. Prawdopodobnie do jego budowy wykorzystano kamień z poprzedniego zamku oraz niektóre elementy architektoniczne. Zamek i park  Balloch jest częścią Loch Lomond and the Trossachs National Park.

The Carrick Golf Club & SPA

1. Loch Lomond 2.  Aldochlay, widok na wyspę Inchtavan 3. Luss, widok na Ben Lomond 4. Widok na Loch Lomond i szczyty Munros w miejscowości Stuckgowan

Na trasie Luss – Tarbet zachwycają piękne widoki na szczyty Munros

Widok na Loch Lomond w miejscowości Tarbet

Rowardennan – mała miejscowość na wschodnim brzegu Loch Lomond, znana jako punkt początkowy głównego szlaku na Ben Lomond. W Rowardennan znajduje się hotel, hostel, zakwaterowanie w domkach, pole kempingowe i kemping dla wędrowców na West Highland Way. Latem do Rowardennan można dostać się promem z Tarbet, Luss lub Inverbeg.

Z Glasgow można łatwo i szybko dotrzeć w różne regiony Szkocji. Dużą atrakcją jest Edynburg TU, Loch Lomond, malownicze wyspy u wybrzeża Argyll. Jest sporo miast i miasteczek wokół Glasgow, które można minąć bez żalu, ale jest też kilka, które zasługują na uwagę: Dumbarton – starożytna stolica Strathcclyde z zamkiem na wygasłym wulkanie, Helensburgh, Paisley…

Paisley, piąte co do wielkości miasto w Szkocji, znane z pięknej architektury i tętniących życiem ulic. Na zdjęciu: Klasztor Kluniacki (Paisley Abbey).

Około 1163 roku, Walter Fitz Alan Wysoki Steward (High Stewart) otrzymał od króla Dawida I rozległe dobra w Renfrewshire, do których należało również Paisley. Kilka lat później, nowy właściciel ufundował klasztor i sprowadził z angielskiego klasztoru Wenlock w Shropshire, dwunastu mnichów i ich przewodnika duchowego – przeora o imieniu Humbold. W 1219 roku klasztor uzyskał status opactwa. Pierwszy opat Wiliam oraz hojny ród Stewardów, w niedługim czasie uczynili klasztor jednym z najbogatszych w Szkocji.

Paisley, jako osada przyklasztorna, zastało założone wraz z klasztorem (XII w.), ale dopiero pod koniec XVIII wieku, nastąpił gwałtowny rozwój miasta, które stało się ważnym ośrodkiem produkcji tkanin, między innymi stworzono tu znany na całym świecie wzór Paisley.

Jednym z najpiękniejszych zabytków w mieście jest Klasztor Kluniacki – Paisley Abbey (Opactwo Paisley) wybudowany w latach 1163 – 1245. W epoce wiktoriańskiej klasztor został gruntownie przebudowany. Odnowiono wnętrza i bogato wyposażono. Barwne witraże z różnych epok, pięknie rozświetlają przestronne prezbiterium. Na końcu nawy północnej, znajduje się najstarszy zabytek należący do klasztoru – celtycki krzyż świętego Barochana z X wieku.

Miasto może poszczycić się wieloma zabytkami, z których najbardziej cenny jest wyżej wspomniany klasztor. Obok niego znajduje się znacznie młodszy ratusz z dwoma wieżami i zegarem miejskim. Idąc na zachód ulicą High (High Street) można dojść do dwóch kościołów. Pierwszy z nich to High Church z dużymi schodami i pięciopoziomową iglicą, drugi to wybudowany w epoce wiktoriańskiej Therfias Coates Memoriał Church – jedna z najbogatszych świątyń baptystów w Wielkiej Brytanii, z olbrzymimi przyporami sięgającymi szczytu i marmurowo-alabastrowym wnętrzem.

Pomiędzy kościołami, naprzeciwko zabudowań Uniwersytetu, znajduje się muzeum miejskie (Museum & Art Galleries), ozdobione wysokimi jońskimi kolumnami, poświęcone lokalnej historii.

Przy ulicy Oakshaw (Oakshaw Street), biegnącej szczytem wzgórza nad galerią, leży Obserwatorium Coats, prowadzące obserwacje astronomiczne i meteorologiczne od 1884 roku. Przy George Place znajduje się SmaShot Cottages – muzeum etnograficzne z wnętrzami chat z XVIII i XIX wieku, należących do rzemieślników i tkaczy.

Widok na wyspę Arran z plaży w miejscowości Ayr

Większość znanych i polecanych wycieczek po Szkocji, obejmuje przepiękne tereny jej północno-zachodniej części. Jadąc z Glasgow przez Kilmarnock na południowy-zachód można też podziwiać wspaniałe widoki, między innymi na Firth of Clyde (zatoka Morza Irlandzkiego) i wyspy znajdujące się w zatoce. Największa, najsławniejsza i najpiękniejsza to Isle of Arran. Jej powierzchnia wyspy jest górzysta i wynosi 427 km². Najwyższy szczyt – Goat Fell wznosi się 874 metry nad poziomem morza.

Ze względu na różnorodność terenu wyspa Arran, nazywana jest miniaturą Szkocji. Można tam znaleźć mały „Lowland”, „Highland” oraz doliny zwane „Glen”. Na wyspie znajduje się wiele kamiennych kręgów z okresu neolitu, między innymi Machrie Moor oraz Giant’s Graves oraz Jaskinia St. Molio’s Cave z rzadkimi rzeźbami naskalnymi.

Na początku XIX wieku na Arran znajdowało się ponad 50 destylarni whisky. Większość z nich funkcjonowała nielegalnie, tworzyły jednak jedne z najlepszych destylatów. Jedyną konkurencję stanowiła dla nich whisky „Glen Livet”. Główną miejscowością wyspy jest miasteczko Brodick.

Ayr, oddalone od Glasgow około 52 km, to popularna miejscowość wypoczynkowa. Posiada dużą piaszczystą plażę, małe, klimatyczne centrum z deptakiem, wały Cytadeli z XVII wieku, molo, tor wyścigów konnych. Od 2004 roku odbywają się tu również pokazy lotnicze.

W pobliżu miejscowości, na skalistym cyplu, znajdują się ruiny zamku Dunure. Jedna z tradycji głosi, że zamek zbudowali Duńczycy. Inna twierdzi, że Mackinnonowie otrzymali zamek od Aleksandra III, jako nagrodę za męstwo w bitwie pod Largs. Tak naprawdę, zamek Dunure pochodzi z przełomu XV i XVI wieku i był gniazdem szkockiego rodu Kennedych z Carrick, którzy niegdyś byli w posiadaniu większości ziem południowo-zachodniej Szkocji (nie mają wspólnych korzeni z rodziną prezydenta Johna F. Kennedy).

Pod koniec XVI wieku zamek i majątek Dunure wraz Dalquharran zostały zakupione przez Sir Thomasa Kennedy z Kirkhill. Zamek składał się wtedy z dwóch odrębnych części – donżonu o nieregularnym kształcie usytuowanym na szczycie stromej skały i kilku budynków na niższym poziomie. Na północnym-wschodzie znajdują się resztki muru. W pobliżu nich mogła znajdować się brama, fosa i most zwodzony.

W połowie XVII wieku zamek zaczął popadać w ruinę. Nie wiadomo, czy można to powiązać z okresem wojny domowej, kiedy to według lokalnej tradycji zamek został spalony, po czym był systematycznie demontowany, a uzyskane materiały wykorzystano do budowy Cytadeli Cromwella w Ayr. Podobny los spotkał zamek w Ardossan (położony około 38 km na północ od Ayr).

Troon – miasto na zachodnim wybrzeżu Szkocji, położone nad zatoką Firth of Clyde, znane ze wspaniałych pól golfowych, między innymi Royal Troon Golf Club, gdzie kilkakrotnie odbywał się turniej The Open Championship. Silne wiatry od Oceanu Atlantyckiego powodują, że jest też idealnym miejscem do uprawiania windsurfingu i kitesurfingu.

Na horyzoncie wyspa Alisa Craig – dawne schronienie dla katolików w trakcie reformacji na terenie Szkocji. Do połowy XX wieku była też terenem pozyskiwania granitu, który wykorzystano między innymi do budowy Katedry św. Idziego w Edynburgu.

Ardrossan – historyczne miasto portowe z pięknym widokiem na Firth of Clyde, to doskonałe miejsce do odkrywania i doświadczania lokalnego życia. To również ruchliwy port z którego można się dostać na wyspę Arran i Great Cumbrae.

Historia miasta związana jest z potężnymi rodami Montgomerie i Eglinton. Już w XIII wieku istniał tu zamek obronny, malowniczo położony na stromym klifie, który przez stulecia miał swoje wzloty i upadki. Odrestaurowany, otoczony ogrodem, otwarty dla publiczności jest wspaniałym punktem widokowym na zatokę. Miasto może pochwalić się piaszczystą plażą z Błękitną Flagą. To oznacza, że kąpielisko w Ardrossan jest uznawane za jedno z najczystszych na świecie.

Prom z Largs na wyspę Great Cumbrae do miejscowości Milport, kursuje co pół godziny.

Largs – popularny nadmorski kurort położony na zachodnim wybrzeżu Szkocji, nad zatoką Firth of Clyde. Miasto szczyci się powiązaniem z Wikingami oraz związanym z tym corocznym festiwalem odbywającym się na początku września. Silne i zimne wiatry od Oceanu Atlantyckiego powodują, że Largs, jak i całe zachodnie wybrzeże, jest idealnym miejscem do uprawiania kitesurfingu.

Na horyzoncie wyspa Great Cumbrae

Wyspa Cumbrae ma około 4 kilometry długości i 2 kilometry szerokości (1168 ha). Najwyższym wzniesieniem jest duża skała The Glaid Stone (127 m.n.p.m). Przy dobrej pogodzie można stąd podziwiać widoki na Largs i wioskę Fairlie, Renfrew Hils, Ben Lomond i Alp Arrochar, wyspy Bute i Aran, Paps of Jura, Ailisa Craig, a nawet brzegi Irlandii Północnej.

„Stolicą” i jedynym miastem na wyspie jest Millport. Miasto rozciąga się wokół atrakcyjnej pagórkowatej zatoki, otoczonej nadmorską promenadą.

Millport posiada najmniejszą katedrę w Wielkiej Brytanii (Cathedral of the Isles), wybudowaną w pierwszej połowie XIX wieku, według projektu Williama Butterfielda, jednego z czołowych architektów neogotyckich tamtych czasów. 

W miasteczku znajduje się jeszcze kilka innych ciekawych obiektów, między innymi: Garrison House, imponujący gotycki budynek, z Museum of the Cumbraes, Garrison House Café, a także lokalnej biblioteki i biur Rady Miasta. W muzeum można obejrzeć ciekawe eksponaty archeologiczne i poznać historię… przemytników z XVIII wieku. W niedalekim sąsiedztwie znajduje się Muzeum i Akwarium Robertsona, w którym zwiedzający mogą dowiedzieć się więcej o bogactwie życia morskiego i lokalnych siedliskach na wyspie.

W mieście są sklepy spożywcze, restauracja, wypożyczalnia rowerów, żaglówek i pontonów.

Wokół wyspy ciągnie się 10-milowa droga (ponad 16 km), z której można podziwiać wspaniałe widoki na zatokę, góry, skały i Crocodile Rock – skałę pomalowaną tak, aby wyglądała jak ogromny krokodyl.

Zamek w Edynburgu (Edinburgh Castle) wybudowano prawie 800 lat temu na szczycie wygasłego wulkanu. Obiekt reprezentuje różne style i typy budownictwa, które świadczą o bogactwie ról, jakie pełnił w ciągu stuleci. Najstarszą budowlą jest XII-wieczna Kaplica św. Małgorzaty (St Margaret’s Chapel).

U podnóża Wzgórza Zamkowego rozciąga się malowniczy ogród miejski (Princes Street Gardens) – utworzony na początku XIX wieku w miejscu osuszonego jeziora…

Widok z West Princes Street na Zamek i Fontannę Ross (Ross Fountain)

Zamek

Widok ze Wzgórza Zamkowego na miasto

Widok ze Wzgórza Zamkowego na miasto i zatokę Morza Północnego  (Firth of Forth).

Katedra św. Idziego (St Giles Cathedral) wzniesiona w latach 1385-1410

Centrum podzielone jest na Stare i Nowe Miasto. Na północ od Castle Rock znajduje się Nowe Miasto, z symetrycznym układem ulic i klasycystycznymi budynkami, które powstały w epoce oświecenia. Zupełnie inny charakter posiada średniowieczne Stare Miasto z siecią krętych brukowanych uliczek, ciasnych zaułków i domów z ciemnego kamienia. Stare Miasto wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na zdjęciu widać 60-metrowy neogotycki Scott Monument zbudowany w 1846 roku, na cześć sir Waltera Scotta.

Calton Hill – wzgórze w centrum Edynburga z siedzibą szkockiego rządu

Pomnik niedźwiedzia Wojtka, który w czasie II Wojny Światowej, pomagał polskim żołnierzom armii Andersa. W 1942 roku w górach Hamadan w Iranie misia kupili polscy żołnierze. Razem z nimi przeszedł z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę i Egipt do Włoch, a po demobilizacji, dotarł do Wielkiej Brytanii. Wojtek pomagał żołnierzom w różnych pracach, między innymi rozładowywał ciężarówki i przenosił skrzynie z pociskami. Za swoje zasługi na rzecz armii miś otrzymał stopień kaprala.

Princes Street

Muzeum Whisky (Scotch Whisky Experience) zlokalizowane jest przy Royal Mile, na szczycie Wzgórza Zamkowego. Można tu poznać historię produkcji tego najsłynniejszego towaru eksportowego Szkocji i zobaczyć największą na świecie kolekcję whisky,  która składa się z 3500 oryginalnych butelek, a także wziąć udział w degustacji.

Ponad 68-hektarowy Park Bellahoston, został otwarty w 1896 roku. W parku znajduje się kilka ciekawych obiektów, między innymi: Palace of Art Sports for Excellence Centre, Dom Miłośników Sztuki zaprojektowany przez Charlesa Rennie Mackintosha, Bellahouston Sports Centre, Glasgow Ski Centre, który posiada sztuczny stok narciarski, kręgielnia, boiska do hokeja, ścieżki rowerowe i place zabaw dla dzieci.

Na zdjęciu: Pałac Sztuki – secesyjny budynek otoczony pięknym ogrodem z kolekcją wrzosów i krzewów mieszanych. W parku Bellahouston można również obejrzeć kolekcje paproci, żonkili, bylin zielonych i krzewów oraz chryzantemy, dalie i dziesiątki gatunków roślin jednorocznych – wyhodowanych w znajdujących się w Bellahouston szklarniach i przesadzanych w połowie marca do gruntu. Klimat jest tu troszkę cieplejszy niż w Polsce, więc już wczesną wiosną można  pospacerować po barwnie kwitnących ogrodach.

Walled Garden – otoczony murem ogród kwiatowy, jest częścią parku Bellahouston. Na jego rozległym terenie można zobaczyć kilka ogrodów, w których znajdują się kolekcje przeróżnych roślin.

Bellahoston Park, był często wykorzystywany jako miejsce ważnych wydarzeń publicznych, między innymi podczas wizyty Jana Pawła II w 1982 roku. W 2018 roku, na terenie parku wybudowano Hospicjum Księcia i Księżnej Walii.

Pałac Ludowy i Ogród Zimowy (People’s Palace and Winter Garden). W pałacu znajduje się Muzeum Historii Społecznej Glasgow – historia miasta i ludzi od roku 1750 do chwili obecnej, z kolekcją przedmiotów zabytkowych oraz codziennego użytku, fotografii, grafiki i filmu.

Wiktoriańska szklarnia z tropikalnymi roślinami, jest częścią Pałacu Ludowego. Przed Pałacem Ludowym znajduje się Fontanna Doulton.

Ponad 34 – hektarowy Kelvingrove Park, ze słynną Galerią Sztuki i Muzeum Kelvingrove (Kelvingrove Art Galery and Museum), malowniczo położony nad rzeką Kelvin, utworzono w 1852 roku, według projektu Sir Josepha Patxona. Z parku rozciągają się piękne widoki na miasto – między innymi na wieżę Uniwersytetu (Glasgow University). W parku można obejrzeć kilka pomników, między innymi fizyka lorda Kelvina, pisarza Thomasa Carlyle’a, feldmarszałka lorda Robertsa, chemika Josepha Listera oraz pomnik żołnierzy piechoty górskiej, którzy polegli w wojnie południowoafrykańskiej (1899 -1900).

Najważniejszym zabytkiem Parku Kelvingrove jest Fontanna  Memorial Stewart – wybudowana według projektu Jamesa Sellarsa w 1872 roku, dla uczczenia pamięci   Lorda Provosta Roberta Stewarta (1851-1854) i jego osiągnięć związanych z dostarczaniem miastu świeżej wody z Loch Katrine.

Kościół p.w. świętego Szymona, wzniesiono w 1858 roku. W czasie II wojny światowej, zaczęli do niego uczęszczać, stacjonujący w pobliskich koszarach, żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od tego czasu nazywany był polskim kościołem. Po zakończeniu II wojny światowej, kościół pozostał centrum duchowym polskiej społeczności w Glasgow. W każdą niedzielę była tam odprawiana msza święta w języku polskim.

W nocy z 27 na 28 lipca 2011 roku, kościół został podpalony przez 24-letniego mężczyznę. Nie podano jego narodowości i motywów działania. Budynek spłonął niemal doszczętnie. Zawalił się dach. Pozostały tylko mury. Na szczęście, nikt nie odniósł obrażeń.

Wojenny związek kościoła św. Szymona z Polską, upamiętniono tablicą na fasadzie budynku. Na zdjęciach, stan kościoła i tablicy pamiątkowej przed pożarem.

Ogród Botaniczny. Szklarnia z końca XIX wieku, zwana od nazwiska projektanta Kibble Palace.

Kibble Palace jest jedną z kilku szklarni znajdujących się na terenie Ogrodu Botanicznego w Glasgow. Szkielet konstrukcji wykonany jest z żelaza i stanowi podstawę szklarni o powierzchni 2137 m2. Można tu obejrzeć rośliny tropikalne, głównie australijskie drzewa paprociowe. Niektóre z nich mają ponad 120 lat.

Elder Park nie jest atrakcją turystyczną, ale ma ciekawą historię związaną z Isabellą Elder, filantropką, która szczególnie interesowała się edukacją kobiet. Pani Isabella urodziła się 15 marca 1828 roku w Glasgow. Była córką prawnika Aleksandra Ure i Mary z domu Ross. Jej wykształcenie nie jest znane. Jej starszy brat John Francis Ure, prawdopodobnie był inżynierem związanym z przemysłem morskim…

W 1857 roku, Isabella Ure wyszła za mąż za Johna Eldera (1824 – 1869) – znanego i niezwykle uzdolnionego szkockiego inżyniera, zajmującego się budową silników parowych. Inżynier Elder zmarł w wieku 45 lat. Zostawił firmę – jedną z wiodących na świecie – produkującą statki parowe. Pani Isabella jako jedyna właścicielka zarządzała firmą przez dziewięć miesięcy. W połowie 1870 roku, kierownictwo objął jej brat – John Francis Ure.

Isabella Elder nie miała dzieci. Nie wyszła ponownie za mąż. Jako bogata wdowa, przez dłuższy czas podróżowała po Europie oraz zajęła się działalnością dobroczynną. W czasie pobytu w Glasgow mieszkała w pobliżu Kelvingrove Park (Claremont Terrace 6) i Uniwersytetu – którym żywo się interesowała i wspierała finansowo. W 1883 sfinansowała założenie Queen Margaret College – pierwszej uczelni w Szkocji umożliwiającej kobietom zdobycie wyższego wykształcenia, kursy medyczne dla kobiet oraz kupiła 15 hektarów ziemi w dzielnicy Govan – w pobliżu stoczni Elder Fairfield i założyła Elder Park (nazwany na cześć jej męża i teścia). W 1885 roku założyła Szkołę Gospodarstwa Domowego, w której młode kobiety uczyły się prowadzenia domu przy ograniczonym budżecie. W 1901 roku sfinansowała budowę biblioteki w Elder Park oraz budowę pomnika upamiętniającego jej męża – Johna Eldera. W 1903 roku zapewniła fundusze na budowę Elder Cottage Hospital i kontynuowała finansowanie tego przedsięwzięcia aż do swojej śmierci.

Isabella Elder zmarła 18 listopada 1905 roku. Jej akt zgonu podpisała dr Marion Golchrist – pierwsza kobieta, która ukończyła medycynę w Glasgow.

W 1906 roku, w Elder Park odsłonięto pomnik Isabelli Elder, ufundowany przez mieszkańców dzielnicy Govan. Był to jeden z pierwszych pomników w Glasgow przedstawiający kobietę.

W 1901 roku, jeszcze za życia pani Isabelli, Uniwersytet w Glasgow przyznał jej tytuł honorowy. W grudniu 2015 roku, Uniwersytet nazwano jej imieniem.

Spacer nad Clyde. Na drugim planie: Szkockie Centrum Wystawienniczo – Konferencyjne (Scottish Exhibition and Conference Centre) i The GSS Hydro – wielofunkcyjna arena wybudowana w latach 2011- 2013, w której odbywają się różne wydarzenia publiczne,  imprezy sportowe i muzyczne.

Glasgow – jedno z najciekawszych miast w Wielkiej Brytanii i największe miasto w Szkocji, ma do zaoferowania wiele atrakcji: wiekowe zabytki, piękne parki, wiele muzeów, galerii, kilka teatrów, na przykład urządzony w dawnej zajezdni tramwajowej Tramway Theatre, najwyższe na świecie kino, piękną architekturę współczesną, najmodniejsze sklepy, kawiarnie i restauracje. To miejsce licznych festiwali, między innymi Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego i Festiwalu Kultury i Muzyki Celtyckiej. Przepełnione zabytkami i piękną architekturą miasto, jest prawdziwym rajem dla miłośników zabytków i sztuki.

Centrum Naukowe (Glasgow Science Centre) jest jedną z największych atrakcji turystycznych w Glasgow. Kompleks obejmuje trzy budynki: centrum handlowo – naukowe z salą wystawową, Wieżę Glasgow i kino IMAX. Budynek centrum handlowo – naukowego posiada 3 poziomy wystawowe, planetarium, symulator zmian klimatu. To miejsce rozmaitych prezentacji i wydarzeń kulturalnych.

127 – metrowa Wieża Glasgow, poprzednio zwana Wieżą Millennium jest najwyższą budowlą w Szkocji i posiada rekord Guinaessa za najwyższą, całkowicie obrotową wolnostojącą konstrukcję na świecie, a także najwyższy budynek wolnostojący w Szkocji. W słoneczny dzień można zobaczyć z niej wspaniałe widoki na 20 mil w każdym kierunku. Wieża Glasgow jest częścią Glasgow Science Centre.

Uniwersytet (University of Glasgow) położony na wzgórzu (Gilmore Hill), widoczny jest z różnych punktów miasta i stanowi stały element jego panoramy. Obecny monumentalny główny gmach uniwersytecki, wzniesiono w II połowie XIX wieku, w stylu neogotyckim, według projektu Sir Georg’a Gilberta Scotta. Budowę budynku zakończono w 1870 roku. Uniwersytet posiada wspaniałe neogotyckie wnętrza i wspaniałą bibliotekę uniwersytecką, która uważana jest za jedną z najlepszych bibliotek naukowych w Europie.

Kampus Uniwersytetu w Glasgow można zwiedzać prawie przez wszystkie dni w roku.

Katedra (Glasgow Cathedral) – jedna z najstarszych budowli w mieście, pierwotnie katolicka, obecnie zarządzana przez Kościół Szkocji, jest wspaniałym przykładem szkockiej architektury gotyckiej. Jako jeden z niewielu kościołów przeżyła reformację nietknięta. Na uwagę zasługuje XIII – wieczna wieża – najstarsza część budynku. Kościół nazywany katedrą, którą nie jest od 1690 roku, jest nadal miejscem chrześcijańskiej posługi, goszcząc zgromadzenia Kościoła Szkockiego.

Kościelne witraże – trochę mnie zaskoczyły…

W pobliżu Katedry znajduje się Nekropolia – jeden z najważniejszych cmentarzy w Europie.

Galeria Sztuki i Muzeum Kelvingrove (Kelvingrove Art Gallery and Museum) jest pierwszym muzeum założonym w Szkocji. Budynek Galerii wzniesiono według projektu Johna W. Simpsona pod koniec XIX wieku w stylu hiszpańskiego baroku. Otwarcie Galerii nastąpiło w 1901 roku. Kelvingrove posiada jedne z największych zbiorów sztuki w Europie. W jej zbiorach znajduje się ponad milion eksponatów, z których ponad 8 tysięcy – umieszczonych w 22. tematycznych galeriach – można zobaczyć podczas zwiedzania muzeum. Między innymi są to zbiory rękodzielnictwa, militariów oraz pokaźny zbiór malarstwa i rzeźby. W latach 2003 – 2006 przeprowadzono tu kosztowną renowację. Ceremonii ponownego otwarcia przewodniczyła sama królowa Elżbieta II.

Maska i maskarada – wystawa Floating Heads (Pływające Głowy) składa się z ponad 50 twarzy, a każda z nich przedstawia inną mimikę wyrażającą emocje i nastroje.

Sztuka noszenia sukni – osiemnastowieczne suknie dyktowały damom posturę i wymagały gracji w tańcu. Salvador Dali – Chrystus Świętego Jana od Krzyża. Chłód stali – włoska zbroja z XV wieku.

W Kelvingrove odbywają się codziennie koncerty organowe, które dość często są urozmaicone śpiewem chóru lub akompaniamentem innych instrumentów.

Gallery of Modern Art mieści się w neoklasycznym budynku wybudowanym w 1778 roku. Położona jest w centrum miasta i jest najczęściej odwiedzaną galerią sztuki współczesnej lokalnych i międzynarodowych artystów. Można tu obejrzeć prace Davida Hockneya, Sebastiao Salgado i Andy’ego Warhola oraz szkockich artystów: Johna Bellany i Kena Currie. Przed Galerią usytuowany jest pomnik konny księcia Wellingtona dłuta Carlo Morochetti (1844). Książę zwykle ma stożek ruchu na głowie. Wcześniej regularnie usuwano „ozdobę”, w końcu stała się jego stałym elementem.

Gaillac, John McLean, 1939

Gallery of Modern Art

Pollok Country Park – położony kilka kilometrów od centrum Glasgow. Do 1994 roku, czyli przed rozpoczęciem budowy autostrady M77, Pollok Country Park był największym parkiem w Europie. Obecnie jego powierzchnia wynosi 146 ha. W 2006 roku został uznany za najlepszy park w Wielkiej Brytanii, a w 2008 roku w Europie. Pokonał wtedy silną konkurencję ze strony parków z Włoch, Francji, Niemiec, Polski i Szwecji. W parku znajdują się dwa ciekawe obiekty: Burrell Collection – muzeum z kolekcją dzieł sztuki, zgromadzona przez Sir Williama Burrell’a i Pollok House – dom rodziny Maxwell.

W 1966 roku, po prawie 700 latach posiadania majątku przez rodzinę Maxwell, pani Anne Maxwell – Macdonald przekazała posiadłość miastu. Obecnie dom zarządzany przez National Trust for Scotland. W Pollok House znajduje się duża prywatna kolekcja malarstwa hiszpańskiego, w tym dzieła El Greca, Francisco Goya i Bartolome Esteban oraz obrazy Williama Bleke’a, kryształy, porcelana i zabytkowe meble. Wokół domu rozciąga się duży ogród. W lecie można podziwiać w nim kolekcję tysiąca rododendronów.

Pollok Counry Park

The Burrell Collection to kolekcja dzieł sztuki, gromadzona latami przez Sir Williama Burrell’a (1861 – 1958) – bogatego kupca, filantropa i kolekcjonera. W 1927 roku Burrell za pracę i zasługi dla sztuki otrzymał tytuł szlachecki. W 1944 roku ofiarował miastu Glasgow swoją bogatą kolekcję oraz 450 tysięcy funtów na wybudowanie pomieszczenia gromadzącego wszystkie eksponaty. Po wielu latach przygotowań, kolekcję umieszczono w specjalnie wybudowanym budynku w Pollok Country Park. Budynek w kształcie litery L, o lekkiej konstrukcji z drewna i szkła, jest specjalnie przystosowany do wyeksponowania zróżnicowanej kolekcji, między innymi do pokazania zabytkowych elementów architektonicznych, które włączone zostały w strukturę budynku. Oglądając kolekcję możemy więc chodzić pod średniowiecznymi łukami oraz zwiedzić pokoje Sir Williama Burrell’a urządzone w stylu gotyckim, przeniesione z jego dawnej siedziby – zamku Hutton. Muzeum zawiera ważną kolekcję sztuki średniowiecznej w tym witraże i gobeliny, angielskie meble dębowe, średniowieczną broń i zbroję, sztukę islamu, starożytnego Egiptu, Grecji, Rzymu, Chin, bogaty zbiór malarstwa europejskiego, nowoczesną rzeźbę i dzieła Epstein Rodin oraz wiele innych dzieł z całego świata – razem ponad osiem tysięcy obiektów.

Sztuka średniowieczna: Lament nad Chrystusem Ukrzyżowanym i Madonna z Dzieciątkiem, Niemcy 1510/20. Posąg z czasów Dynastii Ming (1609). Baletnica w zielonej sukience, Edgar Degas (1897-1901). Zbroja z XVI wieku.

Muzeum Transportu i Podróży (Riverside Museum). W Muzeum można obejrzeć ponad trzy tysiące eksponatów związanych z podróżą i transportem: lokomotywy parowe, tramwaje, najstarszy rower świata, dziesiątki modeli samochodów i motocykli oraz odwzorowaną ulicę wraz ze stacją metra sprzed 100 lat. Ekspozycje powiększono o liczne elementy interaktywne, ekrany dotykowe i pokazy multimedialne. Obok Muzeum umiejscowiono statek – muzeum The Tall Ship Riverside – jeden z pięciu ostatnich na świecie statków typu Glenlee.

Szkocja, malowniczo położona w północnej części Wielkiej Brytanii, oprócz części tej wyspy, obejmuje również archipelagi: Hebrydy, Orkady i Szetlandy. W przeszłości była niezależnym królestwem, z czasem została połączona z Anglią, w 1603 roku unią personalną, gdy Jakub VI z dynastii Stuartów zasiadł na tronie angielskim po śmierci Elżbiety I, a w 1707 roku unią realną, kiedy powstało Królestwo Wielkiej Brytanii … Największym miastem Szkocji jest Glasgow, a stolicą Edynburg – z własnym Parlamentem (na zdjęciu), który daje Szkocji pewną niezależność.

Historia Szkocji jest bardzo odległa. Od początku była obszarem, na którym dochodziło do konfrontacji różnych kultur i ludów (Piktowie, Celtowie, Normanowie, Rzymianie, Anglowie), jednak jej dzika przyroda zawsze chroniłam mieszkańców i interesów władców tej ziemi …

Szkocja słynie ze wspaniałych krajobrazów, niezliczonej ilości zamków, whisky, mężczyzn w kiltach grających na dudach i kapryśnej pogody, a jej mieszkańcy z gościnności i oszczędności. W Szkocji żyje ponad 5 milionów osób, w tym około 100 tysięcy polskich emigrantów. Bardzo często można usłyszeć nasz język. Popularne są polskie sklepy lub polskie działy w supermarketach.

„Jeśli nie podoba ci się pogoda, poczekaj minutę” – to przysłowie w całości obrazuje zmienność pogody w Szkocji. Wiatr albo deszcz, a czasem jedno i drugie nie uprzyjemnia zwiedzania. Czasem wszystkie pory roku mogą wystąpić w ciągu jednej godziny.

Szkocja przyciąga turystów licznymi atrakcjami. Niezwykłe krajobrazy, piękne miasta, stare zamki, ciekawe zabytki i muzea. Jest również idealnym miejscem dla miłośników bliskiego kontaktu z przyrodą. Miasta można zwiedzać podczas spacerów lub wykorzystując komunikację miejską. Do zwiedzania atrakcji poza miastami, potrzebny jest raczej samochód.

Zamek w Edynburgu wybudowano prawie 800 lat temu na szczycie wygasłego wulkanu. Obiekt reprezentuje różne style i typy budownictwa, które świadczą o bogactwie ról, jakie pełnił w ciągu stuleci. Najstarszą budowlą jest XII-wieczna Kaplica św. Małgorzaty (St Margaret’s Chapel).

Loch Lomond to rozległy zbiornik słodkowodny o długości 39 kilometrów i szerokości od 1,21 do 8 kilometrów. Średnia głębokość zbiornika wynosi 37 metrów, maksymalna 190 i zajmuje drugie miejsce (po Loch Ness) pod względem objętości wody. Na powierzchni jeziora znajduje się około 60 wysp. Loch Lomond należy do parku narodowego Loch Lomond and the Trossachs National Park. Obszar parku chroniony jest ze względu na występowanie siedlisk rzadkich gatunków zwierząt i różnorodność krajobrazu. Nad wschodnim brzegiem jeziora wznosi się Ben Lomond (974 m n.p.m.), najbardziej wysunięty na południe szczyt Munros. Południowy brzeg jeziora znajduje się około 23 km na północny zachód od Glasgow.

Dumbarton Castle – dawna warownia mieszcząca się na powulkanicznym wzniesieniu formującym się z dwóch pagórków, w miejscu gdzie rzeka Leven łączy się z ujściem rzeki Clyde. Od roku 450 aż do czasów II wojny światowej pełniła funkcje obronno – mieszkalne. Jednak niektórzy historycy sugerują, że skała Dumbarton była wykorzystywana nawet przez Rzymian, podczas ich pobytu w Szkocji w latach 71 – 213. Twierdza Dumbarton położona jest około 25 km na północny-zachód od Glasgow.

Troon – miejscowość wypoczynkowa położona nad Firth of Clyde (zatoka Morza Irlandzkiego) znana ze wspaniałych pól golfowych. Silne wiatry od Oceanu Atlantyckiego powodują, że jest również idealnym miejscem do uprawiania windsurfingu i kitesurfingu.

Glasgow – jedno z najciekawszych miast w Wielkiej Brytanii i największe miasto w Szkocji. Ma do zaoferowania wiele atrakcji: wiekowe zabytki, piękne parki, wiele muzeów, galerii, kilka teatrów, na przykład urządzony w dawnej zajezdni tramwajowej Tramway Theatre, najwyższe na świecie kino, piękną architekturę współczesną, najmodniejsze sklepy, kawiarnie i restauracje. To miejsce licznych festiwali, między innymi Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego i Festiwalu Kultury i Muzyki Celtyckiej. Jednym z elementów panoramy miasta jest położony na wzgórzu Gilmore neogotycki gmach Uniwersytetu. Obecny monumentalny główny gmach uniwersytecki, wzniesiono w II połowie XIX wieku, w stylu neogotyckim, według projektu Sir Georg’a Gilberta Scotta. Uniwersytet posiada wspaniałe neogotyckie wnętrza i wspaniałą bibliotekę uniwersytecką, która uważana jest za jedną z najlepszych bibliotek naukowych w Europie.