Marian Strażyc, podpułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem srebrnym orderu Virtuti Militari nr 12 778 za wojnę 1939 – 1945.
Brat rodzony Kamila Tadeusza Strażyca TU i brat stryjeczny Michała Strażyca TU
Marian Strażyc urodził się 21 stycznia w Dańczypolu, jako syn Bronisława i Marii Jadwigi z Dębowskich. Naukę z zakresu szkoły powszechnej pobierał w domu. Szkołę Średnią Handlową ukończył w Radomiu w 1912 roku, a następnie studiował w szkole kupieckiej w Kiszyniowie i w Kijowie.
Przebieg służby wojskowej
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku wstępuje do Konstantynowskiej Wojskowej Szkoły w Kijowie.
W latach 1915 – 1917 przebywa na froncie jako dowódca kompanii piechoty i CKM.
W roku 1915 zostaje ranny i przebywa przez pewien czas w szpitalu.
Pod koniec 1917 roku służył w I Korpusie Polskim w stopniu porucznika.
Po rozwiązaniu I korpusu wyjechał do Warszawy.
W sierpniu 1920 roku, w walkach nad Styrem, podczas wojny polsko – bolszewickiej, został ciężko ranny.
Po ukończeniu Kursu Wyższej Szkoły Wojennej uzyskał w 1924 roku Dyplom Oficera Sztabu Generalnego.
W tym samym roku został mianowany majorem Wojska Polskiego.
W latach 1924 – 1930 pracował w Oddziale III Sztabu Generalnego.
Od 16 października 1931 roku zastępca dowódcy 3 pułku pancernego.
Do1934 roku roku zastępca dowódcy pułku pancernego w Twierdzy Modlin.
Od 7 czerwca 1934 do 20 kwietnia 1938 dowódca 2 baonu pancernego w Żurawicy i wykładowca w Wyższej Szkole Wojennej.
27 VI 1935 awansował do stopnia podpułkownika.
Był w komitecie redakcyjnym Przeglądu wojskowo-technicznego (miesięcznik wyd. przez dowództwo saperów, wojsk łączności i broni pancernej).
Do 24 lipca 1939 kierownik Katedry Broni Pancernej Wyższej Szkoły Wojennej.
24 lipca 1939 roku dostał skierowanie na stanowisko dowódcy 12 pułku piechoty Ziemi Wadowickiej, 6 Dywizji Piechoty, III baonu w Krakowie. Do pułku wstawił się w 20 sierpnia.
Od 1 września 1939 roku na froncie.
18 września 1939 12 pułk piechoty znalazł się w okrążeniu w lesie Susiec.
W związku z trudną sytuacją wykrwawionego pułku, mającego wyruszyć w pierwszej linii natarcia, dowódca podpułkownik dyplomowany Marian Strażyc zdecydował się ukryć sztandar pułku w zabudowaniach nadleśnictwa Susiec, w obecności leśniczego Pożerskiego, adiutanta pułku kapitana Adama Dyra, chorążego A. Lenkowicza. Po wojnie poszukiwano miejsca ukrycia sztandaru, pomógł w tym były dowódca III batalionu 12 pp Roman Wart. Przebywający w oflagu VII A w Murnau ppłk Strażyc przed śmiercią przekazał mu informację o miejscu ukrycia sztandaru. Grot sztandaru odnaleziono w 1959 roku, a sztandar w 1962. Sztandar znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
20 września 1939 roku, po ciężkich walkach w okolicach Narola, ostatni dowódca 12 pułku piechoty podpułkownik dyplomowany Marian Strażyc wraz z całą 6 Dywizją Piechoty dostał się do niewoli. Propozycję kapitulacji złożyli Niemcy, a polskie dowództwo przyjęło ją. Kilku oficerów – między innymi ppłk Strażyc – wypowiedziało się za prowadzeniem walki do końca. W głosowaniu na 28 oficerów 22 było za kapitulacją.
Zmarł bezpotomnie 30 grudnia 1943 roku w obozie oficerskim O. Freysing w Niemczech, w wieku 50 lat. Został pochowany na przyszpitalnym cmentarzu. Po likwidacji cmentarza w 1985 roku szczątki pochowanych tam oficerów zostały przeniesione na cmentarz wojenny w Neumarkt in der Oberpfalz. W centralnej części cmentarza znajduje się pomnik z tablicą upamiętniającą polskich oficerów, którzy zmarli w tamtejszym lazarecie. Alfabetycznie, drugi od dołu: ppłk Marian Strażyc ur. 21.01.1894 zm. 30.12.1943.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem srebrnym orderu Virtuti Militari nr 12 778 za wojnę 1939 – 1945.
Życie prywatne
25 sierpnia 1929 rok ożenił się z Olgą Krzyżanowską – Wańkowicz. Ślub odbył się w Toruniu. Panna młoda była z zawodu prawnikiem. Żona Mariana Strażyca – Olga zmarła 18 sierpnia 1974 roku.
Bibliografia
Wspomnienia Stanisława Strażyca i jego siostry Ireny Szanser
Dokumenty i zdjęcia z archiwum domowego Stanisława Strażyca
Korespondencja Michała Strażyca
Centralne Archiwum Wojskowe (CAW) – Marian Strażyc
https://pl.wikipedia.org/wiki/3_Pu%C5%82k_Pancerny_(II_RP)
http://wadoviana.eu/wp-content/uploads/2020/04/Honor_pulku.pdf
Zdjęcie grupowe Korpusu podoficerskiego 2 Batalionu Pancernego w Żurawicy – z dowódcą Baonu ppułk. Marianem Strażycem. Zdjęcie wykonano z okazji odejścia pierwszego zastępcy dowódcy – mjra Karola Krzyżanowskiego na stanowisko dowódcy 4 Baonu Pancernego w dniu 20 marca 1938 roku. W pierwszym rzędzie czwarty od lewej mjr Wierzbicki, piąty od lewej mjr Karol Krzyżanowski, szósty od lewej ppłk. Marian Strażyc.
5 komentarzy
Pani Jolanto, zgromadziła Pani sporo ciekawych wiadomości na temat swojej rodziny. Zdaję sobie sprawę jak dużo pracy potrzeba aby stworzyć tak wspaniałe wpisy. Ale myślę, że warto było, bo dla mnie i na pewno dla wielu innych osób, czytanie Pani bloga jest bardzo wartościową lekturą. Pozdrawiam serdecznie 😀
Dziękuję Pani Magdaleno i również serdecznie Panią pozdrawiam 😀
Świetnie udokumentowana historia. Pozdrawiam serdecznie 🙂
Jestem pełna podziwu dla Twojej wiedzy na temat swojej rodziny. Dobrze, że o tym piszesz. Taki blog genealogiczny to fajna sprawa, ale myślę, że książka to coś więcej. To byłaby niezła pamiątka dla potomnych. Pomyśl o tym 🙂
Marzena ma rację. Książka, to byłoby coś 🙂 Pozdrawiam serdecznie 🙂