Wystąpienia publiczne

Gdy wychodzimy pierwszy raz na scenę, to nie bardzo wiemy jak się zachować, co zrobić z rękoma, paraliżuje na trema, zasycha nam w gardle i mamy wrażenie, że jesteśmy przez wszystkich oceniani. To naturalne zachowanie, które zmienia się z każdym następnym wystąpieniem.

Nikt nie rodzi się mówcą, tak jak nikt nie rodzi się aktorem, lekarzem czy kierowcą. Naturalne zdolności nie wy starczą, by stać się dobrym mówcą. Każdy z nas potrafi przecież przekazywać innym informacje na określony temat czy przekonywać do swoich racji, ale to nie wystarczy. Ważne jest przygotowanie merytoryczne, warsztat, nieustanne doskonalenie się i praktyka. Prawdziwych mówców, takich jak Steve Jobs, sir Ken Robinson, Brene Brown, charakteryzuje nie tylko charyzma, ale przede wszystkim profesjonalizm, przygotowanie merytoryczne oraz znajomość technik oddziaływania, o których przeciętny słuchać nie ma pojęcia. (Violetta Kalka „Elementarz wystąpień publicznych”) 

Wystąpienia publiczne to umiejętność, która może być przydatna w wielu dziedzinach życia, od pracy po życie prywatne. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z wystąpieniami publicznymi, ważne jest, abyś miał odpowiednie przygotowanie i podejście. Oto kilka podstawowych kroków, które pomogą Ci wystartować i zwiększyć pewność siebie w tej dziedzinie:

Pierwsze wrażenie – wygląd i zachowanie

Nie można zrobić drugi raz pierwszego wrażenia. I coś w tym jest. Wizerunek jest elementem naszej komunikacji z otoczeniem i musimy dać z siebie wszystko, by zrobić dobre wrażenie na naszej publiczności, bo drugiej szansy nie dostaniemy. Ludzie oceniają to, co widzą i czują: ubiór, fryzurę, sylwetkę, zapach. Ten obraz, który powstaje w ciągu kilku sekund, pozostaje na długo w pamięci. Uczestnicy wystąpienia łatwiej wybaczą wpadkę osobie, która zrobiła dobre wrażenia za pierwszym razem, niż tej, do która nie wzbudziła sympatii.

Przygotowanie merytoryczne

Zrozumienie tematu: Zanim zaczniesz wystąpienie, upewnij się, że dobrze znasz temat, o którym będziesz mówić. Im bardziej jesteś przygotowany, tym pewniej poczujesz się na scenie. Zbieraj materiały, badania, przykłady i historie, które mogą wesprzeć Twoje wystąpienie.

Struktura wystąpienia: Zorganizuj swoje myśli. Warto podzielić prezentację na trzy główne części:

Wstęp: Krótkie wprowadzenie, w którym przedstawisz temat i zainteresujesz słuchaczy.

Część główną: Rozwinięcie tematu, najważniejsze informacje, argumenty i przykłady.

Zakończenie: Podsumowanie, wnioski, wezwanie do działania lub otwarte pytanie do refleksji.

Znajomość publiczności

Kto będzie słuchać? Zastanów się, do kogo kierujesz swoje wystąpienie. Poznanie grupy odbiorców pomoże Ci dostosować język, styl i tematykę.

Poziom zaawansowania: Inaczej będziesz mówić do profesjonalistów z branży, a inaczej do laików. Dostosuj poziom szczegółowości do wiedzy słuchaczy.

Wartości i oczekiwania: Dowiedz się, czego oczekują Twoi słuchacze. Jakie mają pytania? Co ich interesuje?

Ćwiczenie mowy ciała

Postawa: Stań prosto, z ramionami do tyłu. Unikaj skulonej postawy, która może świadczyć o niepewności.

Kontakt wzrokowy: Staraj się utrzymywać kontakt wzrokowy z różnymi osobami w sali. To buduje więź i pokazuje pewność siebie.

Gestykulacja: Używaj naturalnej gestykulacji, aby podkreślić ważne punkty. Unikaj jednak przesadnych, nerwowych ruchów.

Mimika twarzy: Twoje wyraz twarzy powinien odpowiadać emocjom i tonowi wypowiedzi. Bądź uśmiechnięty i otwarty.

Praca nad głosem

Tempo i intonacja: Mów wyraźnie, w odpowiednim tempie. Unikaj monotonii – zmieniając tempo i intonację, podkreślisz kluczowe punkty.

Pauzy: Pauzy są niezwykle ważne. Pozwalają słuchaczom „przetrawić” to, co powiedziałeś, a Tobie dają chwilę na zebranie myśli.

Wzmacnianie głosu: Mów z pewnością, ale nie krzycz. Głośność powinna być dostosowana do wielkości sali i liczby słuchaczy.

Ćwiczenie i praktyka

Próby przed lustrem: Przed wystąpieniem możesz ćwiczyć przed lustrem. Obserwując siebie, zwrócisz uwagę na mowę ciała i poprawność wykonania.

Nagrywanie wystąpień: Zarejestruj swoje próby, aby później zobaczyć, co możesz poprawić. Skup się na sposobie mówienia, gestykulacji i postawie.

Próby na żywo: Przećwicz swoje wystąpienie przed bliskimi lub znajomymi. Poproś o feedback, który pomoże Ci poprawić prezentację.

Symulacja warunków: Jeśli masz czas, spróbuj przećwiczyć w miejscu, w którym będziesz występować (np. na scenie czy w sali konferencyjnej).

Radzenie sobie ze stresem

Głębokie oddychanie: Jeśli poczujesz stres, zatrzymaj się na chwilę i weź kilka głębokich oddechów. To pomoże Ci się uspokoić.

Pozytywne myślenie: Zamiast skupiać się na tym, co może pójść źle, pomyśl o tym, co chcesz osiągnąć. Wyobraź sobie pozytywne reakcje od publiczności.

Przygotowanie: Im lepiej się przygotujesz, tym mniej stresu będziesz odczuwać. Znajomość tematu daje pewność siebie.

Akceptacja nerwów: Pamiętaj, że stres to naturalna reakcja organizmu. Nawet doświadczeni mówcy czują tremę. Kluczowe jest, by nie dać się jej ponieść.

Interakcja z publicznością

Zadawanie pytań: Włącz publiczność do swojego wystąpienia, zadając pytania lub zachęcając do dyskusji. To buduje zaangażowanie i sprawia, że prezentacja staje się bardziej interaktywna.

Reakcje na feedback: Jeśli słuchacze reagują, uśmiechają się lub kiwają głową, to dobry znak. Jeśli widzisz, że coś ich nie interesuje, zmień podejście lub przejdź do innego tematu.

Zakończenie wystąpienia

Podsumowanie: Zakończenie powinno być jasne i zwięzłe. Podkreśl kluczowe informacje, które chcesz, by słuchacze zapamiętali.

Wezwanie do działania: Jeśli to odpowiedni moment, zaproponuj konkretną akcję, np. zapisanie się na newsletter, udział w kursie, skontaktowanie się z Tobą, itp.

Podziękowanie i zaproszenie do pytań: Zakończ wystąpienie dziękując publiczności za uwagę i zachęcając do zadawania pytań (jeśli przewidujesz sesję Q&A).

Zbieranie feedbacku

Po wystąpieniu, poproś o konstruktywną opinię od publiczności lub współpracowników. Dzięki temu dowiesz się, co zrobiłeś dobrze, a co można poprawić.

Podsumowanie:

Pierwsze kroki w wystąpieniach publicznych mogą być trudne, ale regularna praktyka pomoże Ci w budowaniu pewności siebie. Kluczowe elementy to przygotowanie merytoryczne, dbanie o mowę ciała, odpowiednie ćwiczenie głosu, radzenie sobie ze stresem i interakcja z publicznością. Pamiętaj, że każdy mówca, nawet ci najlepsi, zaczynali od swoich pierwszych wystąpień – im więcej ćwiczysz, tym lepszym mówcą się stajesz.

Warto przeczytać:

Violetta Kalka „Elementarz wystąpień publicznych”: Doświadczeni mówcy i trenerzy zapytani o to, czego najbardziej się obawiali gdy zaczynali swoje wystąpienia przed publicznością, odpowiadali, iż bali się tego, że:

się pomylą

zapomną, co mają powiedzieć

pominą jakiś punkt planu

ich żart nikogo nie rozśmieszy (poza nimi samymi)

nie zachowają harmonii między formą a treścią

przekażą za mało albo za dużo wiedzy

nie zmieszczą się w czasie

stracą głos

nie będą potrafili odpowiedzieć na pytanie z sali

nie będą potrafili ubrać w słowa tego, co chcą powiedzieć

Lęk przed wystąpieniami publicznym znajduje się na szczycie listy różnych fobii. Stres towarzyszy nie tylko początkującym mówcom. Wielu znanych ludzi ze świata polityki, filmu, sztuki przyznaje się do stresu, jaki przeżywają przed wystąpieniami. Nie przeszkadza im to jednak w radzeniu sobie z wyzwaniami i odnoszeniu sukcesów (…)